|
|
BÁT A CA – tịch mịch đích vương giả
Cái tên dành sẵn cho bài viết manh nha một năm trước đây, khi Bộ bộ kinh tâm được Nhã Nam xuất bản, nhưng nhiều thù tiếp và tục lụy đeo theo mau chóng làm loang nhạt dòng ý tưởng vốn đã mù mờ, bèn gác lại, và chưa chừng gác lại mãi mãi nếu không có chuyến đi trước Tết này.
Vừa ghé một cái trại trên núi, nơi vụ hè năm rồi từng vui mắt trước sự đông đúc sum vầy của một đàn mèo, mà nay trở lại, đứa bị xe cán chết, đứa bị bắt đi, chỉ trong vòng vài tháng một gia đình hai mươi mấy đứa tung tăng khắp thửa đất giờ còn mỗi một mạng, lại trở nên đề phòng và hoài nghi thay vì lanh lợi dễ gần, thường xuyên nấp sau cột gỗ giọt gianh và luôn ăn trong trạng thái mắt la mày lét sẵn sàng bỏ chạy nếu có động. Tôi ngồi dưới mái hiên, tay chống xuống lớp rêu trơn nhớt vì lâu ngày không ai bước chân qua, trầm mặc nhìn nó, cảm xúc mờ nhạt từ năm ngoái bỗng len lén trở về.
Chưa bao giờ thật sự thích một ai trong Bộ bộ kinh tâm, cũng không chuộng văn phong cho lắm, tôi thường bị mê hoặc bởi những mối tình ít toan tính hơn và giọng điệu diễm lệ, uyển chuyển hơn, nhưng tôi thích, đúng hơn là bị ám ảnh và lay động, vì không khí định mệnh đến bi thiết trong đó. Bộ bộ kinh tâm diễn dịch rất dung dị về hợp và tan, về phồn hoa và lụi tàn, về độ vênh của mộng và thực, về truy nã gắt gao của ký ức, về sức nặng của hồi tưởng trên tâm can. Nhưng nó, giống như Hồng lâu mộng, khiến cho tan, cho tàn lụi, cho bất đắc chí, bỗng trở nên hằn sâu quá, vì trước đó là phù hoa tuyệt đích, là hào quang rực rỡ của phồn vinh, là đỉnh cao của hưởng thụ, là khát vọng mãnh liệt, là tưởng tượng khôn cùng, nói gọn lại là hai thái cực, thiên đường vời vợi quá, khiến cho địa ngục theo sau bỗng thăm thẳm hơn ra.
Nếu phải thích một ai trong câu chuyện, có lẽ tôi nên thích Tứ a ca, vì tôi tình cờ cũng là lão Tứ trong nhà, gia đình cũng có quan hệ anh chị em vô cùng phức tạp, nhưng tôi không thích Tứ a ca, vì thiện cảm của tôi, đơn giản là chưa bao giờ dành cho người thắng cuộc.
Nếu phải thích một ai trong câu chuyện, có lẽ tôi sẽ thích Bát a ca, vì về nhiều mặt, Bát như một tấm gương khiến tôi soi được toàn mình. Thích Bát a ca không phải từ khi xem phim, dù khi đó tôi đã nghĩ Trịnh Gia Dĩnh có tạo hình và khí chất hợp nhất với nhân vật trong toàn bộ dàn diễn viên, lần đầu Trịnh xuất hiện, tôi liền như nhìn thấy câu “trang nam nhi vận trường bào trắng toát mặt như ngọc dát từ ngoài nhà đi vào”. Tôi thấy Trịnh “đúng”, mặc dù Bát a ca trong truyện đậm chất âm nhu, còn Bát a ca trên phim quá đỗi dương cương. Nhưng cũng phải đợi một thời gian khá lâu sau khi đọc truyện và xem xong phim, tôi mới thích Bát. Đó là một buổi tối gần Noel 2011, đang dịch đến những trang cuối của Bộ bộ kinh tâm bản tu đính, gặp một câu Đồng Hoa vừa cho thêm vào,
Chàng đến tiễn nàng, cũng là tiễn biệt mình của quá khứ. Chàng dùng ánh mắt mệt mỏi vô định để nhốt ngoài cửa một trần thế đã từng sôi nổi vì chàng, một trần thế vẫn sôi nổi kể cả khi không còn chàng nữa.
Và ngược lên trước một trang, là câu
Đời này thế là hết, còn gì để nói đây,
tôi bỗng thấy tim đau không tưởng được, không thâm tím nhưng tê tái, đau không rõ nhưng sâu, đau lập tức và lâu. Tại sao lại thế?
Tôi thuộc tạng lười thảm hại, thường ngủ cho đến khi da thịt gần như ký sinh vào chăn chiếu mới lồm cồm bò dậy, ít khi đào sâu suy nghĩ, nên không sao hiểu nổi một số người cũng thuộc chòm Kim Ngưu mà có thể miệt mài nghiên cứu và trở thành học giả, ví như Trần Quang Đức người dịch Trường An loạn. Hễ khi nào đụng phải việc cần đến quan sát, phân tích, tìm tòi, là tôi lập tức bật phim lên xem hoặc trải đệm đi nằm, thả mình lang thang trong những dàn cảnh hư cấu hay trạng thái siêu thoát cốt khiến tâm tư và trí nhớ xao lãng khỏi vấn đề khiến mình bận lòng kia đi.
Thế mà cuối cùng tôi đã tìm được câu trả lời, lúc ngồi trên hiên ngắm con mèo hoài nghi và cô đơn. Vừa ngắm nó, tôi vừa nhớ đến không khí sôi nổi ríu ran từng vây bọc, đến những con mèo đã không còn nữa, đến nỗi đau khác nhau mà chúng phải chịu trong giờ phút lìa đời, đứa bị xe giày khi qua đường, đứa bị thọc dao làm thịt giữa kỳ bụng mang dạ chửa, đứa bị đánh đập đến chết, đứa bị đầu độc rồi giãy giụa tắt hơi ở một xó xỉnh nào đó. Tôi có thể cắn răng chịu đựng nỗi đau thể xác của mình, nhưng việc tưởng tượng nhục thân tàn hại của sinh vật khác thường khiến tôi quằn quại. Tôi mãi hình dung bấy giờ chúng cảm giác thế nào, nghĩ gì, có hối hận vì đã rời khỏi phạm vi an toàn hay không? Tôi cũng muốn hỏi con mèo trơ trọi đang ăn một mình dưới sân với từng cọng lông dựng đứng lên kia, nó có cảm giác gì khi là người Mohican cuối cùng?
Ý nghĩ này, lẽ ra sẽ khiến tôi đồng cảm đi đến chỗ thích Thập tứ a ca hơn, nhưng không, tôi cũng không thích Thập tứ, đơn giản là vì, tuy bất đắc chí, anh ta vẫn có thời tươi đẹp của mình, thế là đủ dinh dưỡng bón mớm cho phần đời còn lại, không cần một ai thiện cảm.
Lúc ngắm con mèo, tôi lẩn thẩn nghĩ, những đứa giờ thành cát bụi hoặc chết không toàn thây kia, vẫn còn tôi đây tưởng nhớ, có lẽ cũng tạm coi là một giá trị nào đó chăng.
Ý nghĩ thường hành hạ tôi nhất là, mỗi khi ngẫm đến việc một mai mình sẽ không còn trên cõi đời này, không còn được ngồi trên sân thượng ngắm ráng tà nhuộm cháy những viền mây, không còn được đứng trên đồng dã nhìn trăng đổ tràn xuống đồi đêm, hay bây giờ, nói một cách tục khí, nhỡ đâu tôi gặp sự gì mà không ai đăng nhập được vào blog, facebook hay gmail để báo cho bạn bè biết, rồi tôi bị lãng quên một cách hồ đồ, tôi lại trào nước mắt.
Và tôi nhận ra, nhờ ánh rọi của tiềm thức, vì sao trong cả đám a ca nói riêng và các nhân vật của Bộ bộ kinh tâm nói chung, tôi đồng cảm với Bát a ca. Vì đó, là người duy nhất trong bọn, có cảm thức dữ dội về tồn tại.
Cảm thức ấy là hệ quả của tự ti nguồn gốc, hệ quả của cơn hãi hùng nếu bị phai lạnh lãng quên. Tồn tại, đối với Bát, là phải được trông thấy ở trên đời, là nhu cầu cốt tủy sinh ra cùng sự sống, là truy đòi ráo riết ngập đầy từng làn hơi. Bát không cần đến quyền lực để tự vệ và bảo bọc người thân yêu như Tứ, không được vỗ béo ước vọng chỉ vì phụ mẫu sủng ái hứa hẹn như Thập tứ, mà cần đến ngai vàng để được cha và người đời công nhận, để được sống xứng đáng với giá trị của mình. Trên con đường đi đến mục tiêu, Bát mắc nhiều sai lầm đáng kể, mà đáng kể nhất là lúc nào cũng tuyệt đối hóa lợi ích bản thân, nhưng mặt tích cực là, không bao giờ dao động về đích điểm, luôn nỗ lực cao độ để cải thiện chất lượng lẫn vị thế của mình.
Tôi cho rằng mỗi tạo vật trên nhân gian này tất có một giá trị nào đó, vì lẽ gì đó mà mới ra đời, nên không thể hiểu tại sao và không thể chịu đựng được việc người ta phải/chấp nhận chết đói trong manh chiếu, nằm lẫn lộn trong một hố chôn tập thể, hay thường thấy nhất, là giã từ cõi tục mà không lưu lại một cái gì. Bát a ca, với phương hướng rõ ràng, đã âm mưu làm mình trường tồn trong sử sách, ở địa vị cao nhất mà một con người có thể đạt được dưới gầm trời.
Để rồi thất bại.
Đặt vào đối sánh với nửa đời trước, thất bại ấy khiến cảm thức tồn tại càng thêm nhọn hoắt, sau khi bị chuốt bởi tuyệt vọng và bi ai. Nhưng thay vì tiếp tục thách thức thế giới, nó quay lại đâm lia lịa vào vật chủ.
Tôi thích Bát a ca, nhờ vậy, lại không chỉ do cảm thức về tồn tại. Mà có khi nhiều hơn, lại do đã chấp nhận buông xuôi. Ai không bị ném vào hoàn cảnh bắt buộc phải thành đạt; không đi qua thời trẻ ngập tràn hoài bão và thiên khích; không, cùng với thời gian, cay đắng nhận ra bản thân chí cả tài hèn hoặc sinh bất phùng thời đến mức nào, thì không thấm thía được tâm thế của sự chấp nhận đó.
Thập tam nói, “Miễn là cô muốn, cô và Tứ ca có thể thổ lộ hết với nhau đấy, vì cô hiểu được chí hướng, nỗi khổ và niềm đau của anh ấy.” Tứ a ca có Thập tam hiểu, có Nhược Hi hiểu. Bát a ca thì, xung quanh có cả một đảng phái, nhưng ai đáng mặt tri kỷ của anh ta? Lúc muốn vươn tới, chỉ có bè cánh đồng hành. Lúc đành thõng tay, lại chỉ “đứng một mình bên lề đường cô tịch”. Chưa kể, cũng không được nhiều độc giả ưa thích!
Tôi hôm nay không còn là tôi một năm trước, chẳng biết đây liệu có đúng là những điều định viết vào dạo ấy, nhưng không trải ra, e rằng một năm sau chính mình cũng không biết có phải từng định viết gì đó nữa hay không.
Thôi thì, viết cũng viết rồi, coi như trả nợ lẩm cẩm một năm dài cũ kỹ.
Ngọc Lan Hiên,
trước Giao thừa
Blog: Alex Đào Bạch Liên
nguồn: http://blog.daobachlien.com
|
|
[Lấy địa chỉ]
Tweet
Đăng lúc 15-6-2013 00:41:09
